Φυσικοθεραπεία στη Γηριατρική

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος της Γηριατρικής Φυσικοθεραπείας:

Α. Θα είναι σε θέση να :

• να κατανοούν την επίδραση της γήρανσης στις βιολογικές δομές, κινητικές και νοητικές δεξιότητες των ηλικιωμένων
• να καταγράφουν και να συνεκτιμούν τις προσαρμογές σκελετικές, κινητικές, συμπεριφορικές, νοητικές χρησιμοποιώντας κάθε φορά κατάλληλα «εργαλεία» καταγραφής και αξιολόγησης
• έχουν την ευελιξία προσαρμογής των εξειδικευμένων Φυσικοθεραπευτικών δεξιοτήτων στην αξιολόγηση και στην αποκατάσταση επανένταξη ατόμων της τρίτης και τέταρτης ηλικίας
• να σχεδιάζουν αποδεδειγμένα προγράμματα παρέμβασης με άσκηση, εκπαίδευση δεξιοτήτων όπως ασφαλούς μετακίνησης και συμβουλευτική που να στοχεύουν στην πρόληψη των πτώσεων, τη βελτίωση της ισορροπίας, την αύξηση της αυτοπεποίθησης, μειώνοντας το φόβο της πτώσης και προωθώντας έναν ενεργό και υγιή τρόπο ζωής σε μεγαλύτερα άτομα
• να συμμετέχουν με καθοριστικό ρόλο σε κλινικές, όπως κλινικές πτώσεων, που παρέχουν ολοκληρωμένη αξιολόγηση, για τον εντοπισμό υποκείμενων παθολογικών καταστάσεων (όπως η οστεοπόρωση) και παραπέμποντας σε άλλες ειδικές υπηρεσίες καθώς και παρέχοντας ατομικές συμβουλές, παρακίνηση και υποστήριξη
• να οργανώνουν φυσικοθεραπευτικές παρεμβάσεις με στόχο την πρόληψη και αποκατάσταση κοινών παθολογικών καταστάσεων και διαταραχών που συνδέονται με την προχωρημένη ηλικία
• να υλοποιούν προγράμματα αποκατάστασης, συνεργαζόμενοι κατάλληλα με επιστήμονες που στελεχώνουν επιστημονικές ομάδες υποστήριξης δομών φιλοξενίας για ηλικιωμένους, κλινικών πτώσεων, νοσοκομειακών και δομών αποκατάστασης
• να προσδιορίζουν τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης στα άτομα της τρίτης ηλικίας
• Θα είναι σε θέση να συγκεντρώνουν, να ερμηνεύουν και να συνθέτουν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης όπως του οστεοπορωτικού, σαρκοπενικού, ανοιακού ασθενούς μέσα από τον κλινικό συλλογισμό
• να μπορούν να είναι σε ετοιμότητα για τη λήψη αποφάσεων σε απρόβλεπτα συμβάντα των πιο πάνω ασθενών

Β. Θα κατανοούν την ανάγκη για:

• συντονισμένες πολυπαραγοντικές παρεμβάσεις για τη μείωση του ποσοστού των πτώσεων
• την εξοικονόμηση από τις παροχές της μη εισαγωγής στο νοσοκομείο ή τη μετάβαση σε μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας

 

Γενικές Ικανότητες

• Ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών
• Λήψη αποφάσεων
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σχεδιασμός και διαχείριση φυσικοθεραπευτικών παρεμβάσεων

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Φυσιολογία, βιολογία, εμβιομηχανική, ψυχολογία, παθοφυσιολογία και θεωρίες της γήρανσης
2. Θέματα επικοινωνίας σε σχέση με τη νόηση, γλώσσα και ικανότητα μάθησης των ασθενών/πελατών
3. Κοινές ιατρικές καταστάσεις στους μεγαλύτερους ηλικιωμένους
4. Αξιολόγηση και διαχείριση προβλημάτων ηλικιωμένων ενηλίκων με πολλαπλές ή/και επιπλεγμένες ιατρικές καταστάσεις ή σύνδρομα
5. Συνεργασία με ειδικούς που παρέχουν στοχευμένες διερευνήσεις και παρεμβάσεις σε θέματα ειδικής προσέγγισης στους μεγαλύτερους ηλικιωμένους όπως Αγγειοχειρουργική, Αιματολογία, Ακτινοδιαγνωστική, Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία, Αλλεργιολογία, Αναισθησιολογία, Γαστρεντερολογία, Γενική Ιατρική, Δερματολογία-Αφροδισιολογία Διαιτολογία, Ενδοκρινολογία, Καρδιολογία, Κοινωνική Ιατρική, Κυτταρολογία, Μαιευτική-Γυναικολογία, Μικροβιολογία (Ιατρική Βιοπαθολογία), Νευρολογία, Νευροχειρουργική, Νεφρολογία, Νοσηλευτική, Οικογενειακή Ιατρική, Ορθοπεδική, Ουρολογία, Οφθαλμολογία, Παθολογία, Πλαστική Χειρουργική, Πνευμονολογία, Πυρηνική Ιατρική, Ρευματολογία, Φυσική Ιατρική και Αποκατάσταση, Χειρουργική, Ψυχιατρική, Ψυχολογία, Ωτορινολαρυγγολογία.
6. Διεπιστημονική προσέγγιση σε θέματα τρίτης και τέταρτης ηλικίας
7. Φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση με το διεθνές σύστημα S.O.A.P.
8. Εκτίμηση της κινητικότητας, βασικών δεξιοτήτων και ισορροπίας χρησιμοποιώντας τυποποιημένα, έγκυρα και αξιόπιστα όργανα
9. Συνεκτίμηση των αξιολογήσεων της όρασης, της ακοής, της νοητικής κατάστασης
10. Αναγνώριση των ευκαιριών για την προαγωγή της υγείας και πρόληψης των ασθενειών σε ηλικιωμένα άτομα καθώς και προαγωγή της υγείας τους βασιζόμενοι σε τεκμηριωμένα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων, αλλά χωρίς να περιορίζονται σε τακτική σωματική και νοητική άσκηση, κατάλληλη διατροφή και εμβολιασμό.
11. Ερμηνεία της διατροφικής αξιολόγησης. Εκτίμηση υποσίτισης και σαρκοπενίας.
12. Άσκηση και διατήρηση της μυϊκής μάζας.
13. Γηριατρική Φυσικοθεραπεία στη κοινότητα-Ομαδικά προγράμματα
14. Εκτίμηση κινδύνου πτώσεων. Γήρανση και πρόληψη πτώσεων.
15. Συμμετοχή φυσικοθεραπευτή σε κλινικές οστεοπόρωσης και πτώσεων
16. Μετεγχειρητική φυσικοθεραπευτική παρέμβαση όπως μετά από χειρουργείο βηματοδότη, καταράχτη, κατάγματος.
17. Κατανόηση των προβλημάτων επικοινωνίας λόγω των νοητικών, αισθητικών δυσλειτουργιών, συμπεριφορικών και φυλετικών ή άλλων διαφορών
18. Κατανόηση των προβλημάτων πρόσβασης στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και των χρόνιων, σύνθετων προβλημάτων, σωματικής και ψυχικής υγείας, κοινωνικά προβλήματα και ρατσισμό προς τους ηλικιωμένους
19. Ειδικότερες γνώσεις του φυσικοθεραπευτή κλινικής γηριατρικής
20. Ανάγκη συντονιστικών, επικοινωνιακών και παρεμβατικών δεξιοτήτων με επικέντρωση στις ανάγκες των ηλικιωμένων, συμπεριλαμβανομένων:

• Αλληλεπίδραση με τους ασθενείς /πελάτες, τους συγγενείς, άλλους παρόχους υπηρεσιών υγείας και οργανισμούς στην κοινότητα με σκοπό το συντονισμό των δραστηριοτήτων για τη διευκόλυνση της αποδοτικής και αποτελεσματικής φροντίδας του πελάτη ή ασθενή
• Συμβολή στη διαδικασία διαχείρισης ασθενή που αντιμετωπίζεται φυσικοθεραπευτικά ώστε να κάνει χρήση κοινοτικών πόρων και υπηρεσιών υγείας
• Επικοινωνεί αποτελεσματικά με ασθενείς, πελάτες, μέλη της οικογένειας, φροντιστές, θεραπευτές, καταναλωτές, και φορείς χάραξης πολιτικής σχετικά με θέματα Γηριατρικής
• Συζητά το σκεπτικό της φυσικοθεραπευτικής αξιολόγησης και παρέμβασης, για τη χρήση της καλύτερης τρέχουσας ή /και τεκμηριωμένης πρακτικής με τους ασθενείς/πελάτες και οικογένειες, άλλους επαγγελματίες υγειονομικής περίθαλψης και τους διαχειριστές των οικονομικών πόρων
• Συνεργάζεται ως μέλος της ομάδας υγειονομικής περίθαλψης για να εξασφαλιστεί η φυσικοθεραπεία ως μέρος του ολοκληρωμένου σχεδίου φροντίδας του γηριατρικού ασθενούς
• Προσαρμόζεται στο επίπεδο αλφαβητισμού των ηλικιωμένων 7 Περατώνει λεπτομερή, ακριβή, ασφαλή, συνοπτική και έγκαιρη καταγραφή σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και σε συνεργασία με τη δομή φιλοξενίας / αποκατάστασης (π.χ., επικοινωνία με τους διαχειριστές των οικονομικών πόρων για τη μεγιστοποίηση των υπηρεσιών θεραπείας, τη νομική προστασία του προσωπικού, του ασθενούς, και της δομής.

21.Παροχή οδηγιών σε συνεργασία με ειδικούς φορείς/επιστήμονες σχετικά με:

1. τη διάγνωση, πρόγνωση και στρατηγικές παρέμβασης
2. την κατανόηση για τις ατομικές του ικανότητες, λειτουργικούς περιορισμούς ή αναπηρίες
3. το στόχο για την πρόληψη/μείωση κινδύνων καθώς και την προαγωγή της υγείας του
4. την κριτική χρήση του διαδικτύου και άλλων πληροφοριών που είναι διαθέσιμες στην Κοινότητα
5. προσαρμογή των οδηγιών για την κατάσταση (π.χ., τρόπος εκμάθησης, πρακτική για τον ασθενή ή τον φροντιστή, χρήση ήχου και οπτικών βοηθημάτων, προφορικές, γραπτές, εικονογραφημένες οδηγίες, πολιτισμικά ευαισθητοποιημένη προσέγγιση)
6. τις ακόλουθες εξειδικευμένες περιοχές γηριατρική φυσικοθεραπείας (π.χ., πρόληψη πτώσεων, υγεία των οστών, γηριατρικός αθλητής, αύξηση δυνατοτήτων, φροντίδα ποδιών)
7. Διατήρηση μιας επικαιροποιημένης βάση γνώσεων σχετικά με τους δείκτες υγείας όπως ορίζονται από το Υπουργείο Υγείας και πρόνοιας ή και παροχή εκπαίδευσης σε ασθενείς, φροντιστές, επαγγελματίες υγείας και στο κοινό σχετικά με το ρόλο Φυσικοθεραπευτικών παρεμβάσεων.

 

Τεχνικές / διαδικασίες Φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης:

1. Θεραπευτική άσκηση, συμπεριλαμβανομένων, χωρίς να περιορίζεται σε: ένα)
   αερόβια ικανότητα/αντοχή, φυσική κατάσταση (π.χ. επανεκπαίδευση
   βάδισης/μετακίνησης, σε αυξημένο φόρτο εργασίας, διάδρομο, και οδηγίες
   εξοικονόμησης ενέργειας) β) ισορροπίας, συντονισμού, και ευκινησία (π.χ., μείωση
   κινδύνου πτώσης και εκπαίδευση, νευρομυϊκή εκπαίδευση ή επανεκπαίδευση,
   αντιληπτική εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση εκπαίδευση στάσης, αισθητηριακή
   εκπαίδευση ή επανεκπαίδευση, τυποποιημένη, συμπληρωματικές προσεγγίσεις
   άσκησης, άσκηση προσανατολισμένη στη δραστηριότητα)
2. Αιθουσαία αποκατάσταση
3. Μηχανική του σώματος ηλικιωμένου και ορθοστατική σταθεροποίηση (π.χ.
   ανυψωτικές τεχνικές για τους φροντιστές, δραστηριότητες ορθοστατικής
   σταθεροποίησης, ευαισθητοποίηση για τη συνειδητοποιημένη στάση). Εκπαίδευση
   βάδισης και μετακίνησης (π.χ. βάδισμα, αναπηρικό αμαξίδιο, πρόληψη πτώσης)
4. Τεχνικές διευκόλυνσης στη νευροκινητική ανάπτυξη (π.χ., κινητική εκπαίδευση,
   πατέντα κίνησης, περιοριστική κινησιοθεραπεία, νευρομυϊκή εκπαίδευση ή
   επανεκπαίδευσης)
5. Εκπαίδευση αντοχής και δύναμης κεφαλής, άκρων, πυελικού εδάφους, αυχένα, κορμού, και αναπνευστικής μυών (π.χ., ενεργητική, υποβοηθούμενη, ενεργητική
   και ασκήση αντίστασης, άσκηση στο νερό, συμπληρωματικές προσεγγίσεις άσκηση
   προσαρμοσμένη στη δραστηριότητα)
6. Λειτουργική εξάσκηση στην αυτοφροντίδα και διαχείριση του σπιτιού συμπεριλαμβανομένων: (α) τροποποιήσεις περιορισμών (π.χ., περιβαλλοντική τροποποίηση) β) εκπαίδευση στη χρήση συσκευών και εξοπλισμού (π.χ., συσκευές για τη μείωση της τριβής /ανελκυστήρες, βοηθητικές συσκευές κατά τη διάρκεια των ADL και IADL, ορθωτικές, προστατευτικές, ή υποστηρικτικές συσκευές ή εξοπλισμός κατά τη διάρκεια της αυτοεξυπηρέτησης γ) προγράμματα λειτουργικής επανεκπαίδευσης (π.χ., προσομοιωμένο περιβάλλον, κινητικότητα στο κρεβάτι, στο πάτωμα, μεταφορές) δ) πρόληψη των τραυματισμών ή μείωση (π.χ., αυτοφροντίδα και χρήση συσκευών και εξοπλισμού στο σπίτι, ασφάλεια και εξοικονόμηση ενέργειας, πρόληψη και εκπαίδευση για τη μείωση των ζημιογόνων πτώσεων)
7. Τεχνικές κινητοποίησης, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν: α) λεμφική παροχέτευση β) κινητοποίηση/χειρισμούς (π.χ., μαλακών μορίων, σπονδυλικής στήλης και περιφερειακών αρθρώσεων) – περιορισμοί στην εφαρμογή τους.
8. Τεχνικές παροχέτευσης, αντιμετώπιση δύσπνοιας.
9. Τεχνικές πρόληψης και αντιμετώπισης κατακλίσεων Λειτουργική εκπαίδευση στην εργασία, στην κοινότητα, αναψυχή ή επανένταξη, συμπεριλαμβανομένων αλλά χωρίς να περιορίζονται σε:
10. λειτουργικά προγράμματα εκπαίδευσης (π.χ., προσομοιωμένο περιβάλλον και δραστηριότητες προσαρμογής, επανεκπαίδευσης. καρδιοαναπνευστική αποκατάσταση, συντονισμού, λεπτής κινητικότητας)
11. πρόληψη ή μείωση τραυματισμών (π.χ., κατά τη διάρκεια της εργασίας, στην Κοινότητα και την αναψυχή, με τη χρήση του συσκευών και εξοπλισμού) ευαισθητοποίηση για την ασφάλεια κατά την εργασία και την αναψυχή Σύσταση, εφαρμογή, και ενδεχομένως, συναρμολόγηση /τροποποίηση συσκευών και εξοπλισμού. Σε αυτά μπορεί να συμπεριλαμβάνονται:
    α) νοσοκομειακά κρεβάτια, καθίσματα τουαλέτας, ράμπες, ανελκυστήρες /περιβαλλοντικοί έλεγχοι, β) βοηθητικές συσκευές (π.χ., βακτηρίες, στατικοί και δυναμικοί νάρθηκες, αναπηρικά αμαξίδια) γ) ορθωτικές συσκευές δ) προσθετικές συσκευές (άνω, κάτω-άκρου) ε) προστατευτικές συσκευές (π.χ., μαξιλάρια, κράνη, περίδεση) στ) υποστηρικτικές συσκευές (π.χ., συμπιεστικά ενδύματα, περιλαίμια, ιμάντες) Συμμετοχή σε δράσεις πρόνοιας για την γ’ και δ’ ηλικία, θέματα κοινωνικής πολιτικής,
    αξιοποίησης των οικονομικών πόρων (ατόμου και Κοινότητας) για την απόκτηση
    κατάλληλων συσκευών.

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ασημακόπουλος Δ. Σύγχρονη ΩΡΛ Γηριατρικής Εκδόσεις ΡΟΤΟΝΤΑ 2016
Χανιώτης Φρ., Χανιώτης Δ., Γηριατρική. Εκδόσεις: K. & Ν. Λίτσας Ο.Ε., 2012.
Σακελλάρη Β. Γώγου Β. Θεραπευτικές Τεχνικές Μάλαξης. Εκδόσεις Παρισιάνου, 2004.
Bottomley J, Lewis C. Geriatric Rehabilitation: A Clinical Approach. 3rd ed. Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall; 2008
Bottomley JM, Lewis CB. Orthopaedic Treatment Considerations. In: Geriatric Physical Therapy: A Clinical Approach. East Norwalk, CT: Appleton and Lange; 1994:327-352.
Brill P.A. Σωστή άσκηση στην τρίτη ηλικία (Τσούρλου Θ., επιμ.). Champaign, IL: Human Kinetics. 2004.
Ciccone CD. Pharmacology in Rehabilitation. 4th edition. Philadelphia, PA: F.A. Davis;2007
ConiI, N. Nicholl, C. Webster, S. Wilson K.J. Γηριατρική. Εκδόσεις: ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ, 2006
Daniels, D. Exercises for Osteoporosis. New York: Healthy Living Books; 2005.
Gillespie, LD, Robertson, MC, Gillespie, WH, Sherrington C, Gates S, Clemson LM, Lamb SE. Interventions for preventing falls in older people living in the community. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012, Issue 9. Art. No.: CD007146.DOI: 10.1002/14651858.CD007146.pub3.
Guccione A. Geriatric Physical Therapy. 2nd edition. Philadelphia, PA: Mosby; 2000.
Jager TE, Weiss HB, Coben JH, Pepe PE. Traumatic brain injuries evaluated in U.S. emergency departments, 1992–1994.
Stevens JA, Corso PS, Finkelstein EA, Miller TR. The costs of fatal and nonfatal falls among older adults. Injury Prevention2006a;12:290–5.
Tromp AM, Pluijm SMF, Smit JH, et al. Fall-risk screening test: a prospective study on predictors for falls in community dwelling elderly. Journal of Clinical Epidemiology 2001;54(8):837–844.
Umphred DA. Neurological Rehabilitation. 5th edition. Philadelphia, PA: Elsevier Mosby;2007
Wolinsky F D, Fitzgerald J F, Stump T E. The effect of hip fracture on mortality, hospitalization, and functional status: a prospective study. American Journal of Public Health 1997.
Κατευθυντήριες γραμμές για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης στην Ελλάδα, Αθήνα 2014, Μονογραφία, Εκδόσεις: ΕΛΙΟΣ
Academic Emergency Medicine 2000;7(2):134–40.
A Normative Model of Physical Therapist Professional Education: Version 2004. Alexandria, VA: American Physical
Therapy Association; 2004.
World Health Organisation. WHO Global Report on Falls Prevention in Older Age. Geneva: World Health Organisation; 2007.
http://www.csp.org.uk/professional-union/practice/evidence-base/physiotherapy-works/falls-and-frailty
Physiotherapy works: Falls and frailty | The Chartered Society of Physiotherapy. Physiotherapy reduces falls,
addresses frailty and restores independence. AGILE Charter Society of Physiotherapy.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Age Ageing
Alzheimers Disease & Parkinsonism Journal
Archives of Gerontology and Geriatrics
BMC Geriatrics
Geriatric Rehabilitation
Journal of Chronic Diseases
Journal of Geriatric Physical Therapy
Journal of the American Geriatrics Society
Journal of Rheumatology
Physical Medicine and Rehabilitation
Reviews in Clinical Gerontology
Vestibular Rehabilitation